تهیه قهوه ترک نوشیدنی محبوب
تهیه قهوه ترک نوشیدنی محبوب
قهوه ترک آنقدر منحصر‌به‌فرد است که در سال 2013 به دلیل روش‌های خاص در تهیه و سرو آن، نامش در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شد. بخش بزرگی از فرهنگ ترکیه به قهوه ترک گره خورده است و مردم این کشور این رسم باارزش را در طول قرن‌ها حفظ کرده‌اند. قهوه ترک سرشار از افسانه‌ها و تاریخ غنی است و فراتر از یک نوشیدنی صبحگاهی محسوب می‌شود. تهیه و سرو قهوه ترک با افسانه‌هایی آمیخته شده که نسل‌به‌نسل میان مردم این کشور انتقال یافته است. در این مقاله با تاریخچه قهوه ترک، نقش آن در فرهنگ ترکیه و نحوه تهیه و سرو این نوشیدنی محبوب آشنا می‌شویم. اگر به شنیدن داستان این قهوه علاقه‌مند هستید و دوست دارید نحوه درست کردن قهوه ترک را یاد بگیرید، این مقاله برای شما نوشته شده است.
قهوه ترک چیست؛ بخشی از میراث فرهنگی ترکیه
قهوه ترک یکی از خاص‌ترین و قدیمی‌ترین روش‌های تهیه قهوه در جهان است. به‌طور معمول، قهوه ترک از دانه‌های عربیکا تهیه می‌شود؛ اما مفهوم قهوه ترک فراتر از نوع دانه‌هاست و معنای واقعی آن در روش منحصر‌به‌فرد تهیه آن نهفته است. این قهوه علاوه‌بر یک نوشیدنی، به‌عنوان بخشی از تاریخ و فرهنگ ترکیه شناخته می‌شود. قهوه ترک با دانه‌هایی که به‌صورت بسیار ریز آسیاب شده‌اند، به همراه آب و شکر در ظرفی مخصوص به نام «جذوه» و روی حرارت ملایم تهیه می‌شود. بعد از انجام این مراحل، شما یک فنجان قهوه غلیظ و خامه‌ای خواهید داشت که لایه‌ای از کف طلایی روی آن قرار دارد.
قهوه ترک فقط یک نوشیدنی نیست؛ بلکه تجربه‌ای است که با آداب خاصی سرو می‌شود. از سنت نوشیدن آن با شیرینی‌های کوچک مانند راحت‌الحلقوم گرفته تا استفاده از آن برای فال‌گیری، همه این‌ها به جذابیت و اصالت این قهوه افزوده‌اند. تجربه نوشیدن قهوه ترک علاوه‌بر امتحان یک طعم قوی و ماندگار، سفری به قلب فرهنگ و تاریخ ترک‌ها محسوب می‌شود.
تاریخچه و ارتباط منشا قهوه ترک با دربار عثمانی
داستان کشف قهوه به افسانه‌ای بازمی‌گردد که یک چوپان اتیوپیایی به نام «کالدی» برای اولین‌بار خاصیت انرژی‌زای دانه‌های قهوه را کشف کرد. در مقاله «قهوه چیست» این داستان به‌طورکامل شرح داده شده است. این دانه‌ها از آفریقا به یمن و سپس به امپراتوری عثمانی راه یافتند. ریشه‌های قهوه ترک به قرن 16 بازمی‌گردد؛ زمانی‌که اوزدمیر پاشا دانه‌های قهوه را به سرزمین عثمانی آورد و به سلیمان اعظم داد. قهوه به‌عنوان نوشیدنی محبوب دربار سلطان‌های عثمانی شناخته شد و به‌سرعت در جوامع مختلف، به‌ویژه در شهرهای بزرگ امپراتوری، به محبوبیت قابل‌توجهی دست یافت.
افتتاح اولین قهوه‌خانه ترک در قرن 16
اولین قهوه‌خانه در استانبول در سال 1555 افتتاح شد و قهوه ترک را به عموم مردم معرفی کرد. با مرسوم شدن نوشیدن قهوه میان ترک‌ها، قهوه‌خانه‌های بیشتری در استانبول و سپس در شهرهای دیگر امپراتوری عثمانی شکل گرفتند. قهوه‌خانه‌ها به‌سرعت به مکان‌هایی برای تجمع و بحث‌های سیاسی، ادبی و فرهنگی تبدیل شدند.
نقش قهوه ترک در فرهنگ مردم ترکیه؛ نوشیدنی محبوب محافل و فال قهوه
قهوه ترک در قصرهای سلطنتی عثمانی به یکی از آیتم‌های مهم مجالس و ملاقات‌ها تبدیل شد. در دربار سلطان‌های عثمانی قهوه ترک علاوه‌بر اینکه یک نوشیدنی لذت‌بخش بود، مراسم سرو آن نیز به هنری تمام‌عیار و بخشی از فرهنگ و آداب‌و‌رسوم مردم ترک تبدیل شد. هم‌چنین قهوه ترک به‌عنوان نمادی از مهمان‌نوازی و احترام در فرهنگ خاورمیانه شناخته می‌شود. میزبانان معمولا به نشانه احترام و دوستی، از مهمانانشان با قهوه ترک پذیرایی می‌کنند.
در حال‌حاضر نیز سرو قهوه ترک همراه با آب و شیرینی به یکی از رسوم اجتماعی مهم بدل شده است. پس از نوشیدن قهوه، افراد فنجانشان را برعکس می‌کنند تا باقیمانده‌های قهوه در ته فنجان به اشکالی تصادفی تبدیل شوند. بر‌اساس تصاویر ایجاد شده افراد می‌توانند فال بگیرند و از آینده یا اتفاقات جاری اطلاعاتی به دست آورند. این سنت همچنان در بسیاری از محافل اجتماعی و خانوادگی ادامه دارد و به نوعی سرگرمی و باور سنتی تبدیل شده است.
رست مناسب و اندازه آسیاب دانه‌ها برای تهیه قهوه ترک
برای تهیه قهوه ترک مانند طرز نهیه قهوه عربیکا، انتخاب رست مناسب و آسیاب دقیق دانه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. معمولا برای این قهوه از دانه‌های با رست متوسط تا تیره استفاده می‌شود. با انتخاب رست تیره، قهوه‌ای با عطر و طعم غنی و عمق بیشتر خواهید داشت که با روش تهیه قهوه ترک هم‌خوانی دارد. دانه‌های قهوه ترک باید به اندازه‌ای ریز آسیاب شوند که به شکل پودر نرم درآیند. این آسیاب بسیار ریز به دلیل روش خاص تهیه قهوه ترک است که شامل جوشاندن پودر قهوه در آب سرد با استفاده از یک قهوه‌جوش سنتی به نام «جَذوه» است. این پودر نرم به‌راحتی در آب حل می‌شود و به استخراج طعم غنی و خاص قهوه ترک کمک می‌کند.
در مقایسه با سایر روش‌های دم آوری قهوه، مانند قهوه فرانسه یا اسپرسو، قهوه ترک نیاز به آسیاب بسیار ریز دارد. در روش‌های دیگر، دانه‌ها معمولا به‌صورت درشت‌تر یا متوسط آسیاب می‌شوند تا برای فیلتر کردن یا آماده‌سازی اسپرسو مناسب باشند. آسیاب ریز قهوه ترک کمک می‌کند تا عطر و طعم قوی‌تری استخراج و در فرآیند دم‌آوری، ته‌نشینی دانه‌ها در کف فنجان ایجاد شود که از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد قهوه ترک است.
طعم و عطر قهوه ترک؛ قهوه‌ای غلیظ با عطر عمیق و تلخی ملایم
قهوه ترک با ویژگی‌های منحصر‌به‌فردش، یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین انواع قهوه است. این نوع قهوه، طعمی عمیق و پیچیده دارد که به دلیل روش خاص تهیه‌اش، متفاوت از سایر انواع قهوه است. از ویژگی‌های طعم و عطر این قهوه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- طعم غنی و عمیق: قهوه ترک به دلیل آسیاب بسیار ریز دانه‌های قهوه، طعمی بسیار غنی و قدرتمند دارد. این آسیاب ریز باعث می‌شود که عطر و طعم قهوه به طور کامل استخراج شود و در نتیجه، فنجان قهوه‌ای با طعم قوی و ماندگار به دست آید.
- تلخی ملایم: قهوه ترک به‌طور معمول تلخی ملایم و خوشایندی دارد. این تلخی طبیعی، به‌خاطر روش سنتی برشته‌کردن دانه‌های قهوه و استفاده نکردن از افزودنی‌هایی مانند شیر یا خامه، به‌خوبی حفظ می‌شود.
- عطر دلپذیر: عطر قهوه ترک بسیار قوی و دلپذیر است. رایحه برخاسته از قهوه ترک، اغلب به دمنوش‌های گیاهی و ادویه‌های ملایم شباهت دارد که به عطر قهوه، عمق و پیچیدگی می‌بخشد.
- فوم خامه‌ای: یکی از ویژگی‌های خاص قهوه ترک، فوم خامه‌ای و خوش‌طعم روی سطح آن است. این فوم که به‌طور طبیعی از جوشاندن قهوه به دست می‌آید، به نوشیدنی نهایی ظاهری جذاب و طعمی متفاوت می‌بخشد.
- غلظت بالای قهوه: قهوه ترک نسبت‌به انواع دیگر قهوه، بسیار غلیظ‌تر است. این غلظت، نتیجه مستقیم استفاده از دانه‌های قهوه آسیاب شده بسیار ریز و روش سنتی تهیه آن است.
در مجموع قهوه ترک با ترکیب منحصر‌به‌فردی از طعم قوی، تلخی ملایم، عطر دلپذیر و غلظت بالا، تجربه‌ای متفاوت و لذت‌بخش از نوشیدن قهوه را به ارمغان می‌آورد.
ابزار و مواد لازم برای دم کردن قهوه ترک
برای تهیه قهوه ترک به ابزار و مواد خاصی نیاز است که هر کدام نقش مهمی در به دست آوردن طعم و کیفیت مناسب این نوشیدنی دارند. ابزاری که برای تهیه قهوه ترک به آن نیاز خواهید داشت به شرح زیر است:
- جذوه (Cezve): یک قهوه جوش کوچک و خاص با کف پهن و دسته‌دار است که به‌طور سنتی از مس یا استیل ساخته می‌شود. این ابزار برای جوشاندن قهوه ترک به کار می‌رود و به ایجاد دمای یکنواخت و کنترل‌شده برای تهیه قهوه کمک می‌کند. برای تهیه قهوه ترک، بهتر است از جَذوه‌ای استفاده کنید که از جنس مس باشد تا حرارت به‌خوبی منتقل شود.
- قهوه با آسیاب بسیار ریز: برای تهیه قهوه ترک به دانه‌های قهوه‌ای که با درجه بسیار ریز آسیاب شده‌اند نیاز دارید.
- فنجان قهوه ترک: برای سرو قهوه ترک از فنجان‌های کوچک مخصوص به نام دمیتاس استفاده می‌شود که معمولا از جنس سرامیک یا چینی هستند و ظرفیت کمی دارند.انتخاب فنجان‌هایی با طراحی سنتی یا هنری، تجربه نوشیدن قهوه را لذت‌بخش‌تر می‌کند.
- لیوان آب برای سرو کنار قهوه: معمولا قهوه ترک با یک لیوان آب سرد سرو می‌شود تا طعم قوی قهوه را متعادل کرده و به رفع خشکی دهان کمک کند.
- آب برای تهیه قهوه: برای تهیه قهوه ترک به آب سرد و فیلترشده نیاز دارید. کیفیت آب بر طعم نهایی قهوه تاثیر می‌گذارد. برای به دست آوردن بهترین طعم می‌توانید از آب معدنی یا آب فیلترشده استفاده کنید.
- شکر (اختیاری): بسته به سلیقه می‌توان شکر را به قهوه اضافه کرد. شکر باید در هنگام تهیه قهوه اضافه شود و قبل از جوشیدن به خوبی حل شود. یک مزیت اضافه کردن شکر به قهوه ترک، ایجاد فوم خامه‌ای بیشتر است.
- ادویه (اختیاری): برخی از افراد برای افزودن طعم و عطر بیشتر، ادویه‌هایی مانند هل یا دارچین را به قهوه ترک اضافه می‌کنند. ادویه‌ها باید به مقدار کم اضافه شوند تا مزه قهوه تحت‌تاثیر آن‌ها قرار نگیرد.
با استفاده از این ابزار و مواد می‌توانید قهوه ترک خوش‌طعم و سنتی را به شیوه‌ای درست و با کیفیت بالا تهیه کنید.
طرز تهیه قهوه ترک؛ نحوه تهیه قهوه ترک با فوم و غلظت بالا
بعد از آماده کردن وسایل مورد‌نیاز، برای درست کردن قهوه ترک باید مراحل مشخصی را با دقت و به‌درستی طی کنید که به شرح زیر است:
- آماده کردن آب: مقدار مشخصی از آب سرد و فیلترشده را اندازه‌گیری کنید. معمولا برای هر فنجان قهوه ترک حدود 70 تا 100 میلی‌لیتر آب نیاز است.
- افزودن قهوه و شکر به جَزوه: مقدار مناسب قهوه آسیاب شده (معمولا یک قاشق غذاخوری برای هر فنجان) را به جَزوه اضافه کنید. اگر می‌خواهید قهوه شیرین باشد، مقداری شکر دلخواهتان نیز باید در این مرحله اضافه شود.
- اضافه کردن آب: آب سرد را به جذوه اضافه کنید و محتویات را به آرامی با قاشق هم بزنید تا قهوه و شکر به خوبی مخلوط شوند.
- گرم کردن قهوه: جَزوه را روی حرارت ملایم قرار دهید. اجازه دهید قهوه به آرامی گرم شود و به جوش آید. در این مرحله، قهوه شروع به کف کردن و ایجاد لایه‌ای از فوم می‌کند.
- تکرار فرآیند: وقتی قهوه شروع به کف کردن کرد و فوم روی سطح ظاهر شد، جَزوه را از روی حرارت بردارید و به آرامی آن را هم بزنید. سپس دوباره جَزوه را روی حرارت قرار دهید و این فرآیند را تا زمانی‌که فوم دوباره ظاهر شود، تکرار کنید. معمولا این کار را دو تا سه بار انجام می‌دهند تا قهوه به غلظت و طعم مناسب برسد.
- سرو قهوه: قهوه را به آرامی و با دقت به فنجان‌های قهوه ترک بریزید. مهم است که قهوه به آرامی ریخته شود تا پودر قهوه در کف جَزوه باقی بماند و به فنجان منتقل نشود. قهوه را برای یک دقیقه کنار بگذارید تا پودر قهوه در ته فنجان ته‌نشین شود و از ورود آن به فنجان جلوگیری شود.
-
قهوه ترک معمولا با یک لیوان آب سرد سرو می‌شود تا طعم قهوه را متعادل کرده و به رفع خشکی دهان کمک کند. برای لذت بردن از طعم باید آن را به آرامی بنوشید. نحوه دم کردن قهوه ترک و بهره بردن از خاصیت قهوه ترک به همین راحتی انجام می‌شود. با رعایت این مراحل و نکات می‌توانید قهوه ترک با کیفیت و مطابق با سنت‌های اصیل تهیه کنید و از طعم بی‌نظیر آن لذت ببرید.
نحوه سرو قهوه ترک؛ آشنایی با آداب نوشیدن قهوه ترک
به‌طور سنتی، قهوه ترک در فنجان‌های کوچک (دمیتاس) سرو می‌شود. برای جلوگیری از ورود بیش‌ازحد دانه‌های آسیاب شده قهوه به داخل فنجان، این قهوه را باید به‌آرامی و با دقت ریخت. قهوه ترک نیز مانند اسپرسو در فنجان‌های کوچک سرو می‌شود؛ اما نحوه نوشیدن آن کاملا متفاوت با اسپرسو است. اگر قهوه ترک را مانند اسپرسو بنوشید، احتمالا مقدار زیادی دانه قهوه را به اشتباه خواهید نوشید. این موضوع تجربه خوشایندی محسوب نمی‌شود. قهوه ترک به‌آرامی و به‌صورت جرعه‌جرعه نوشیده می‌شود و یک انتخاب عالی برای گفت‌وگوهای صمیمانه با دوستان است.
-
قهوه ترک همیشه با یک لیوان آب سرد (یا دمای محیط) سرو می‌شود؛ چون یک جرعه آب کمک می‌کند تا مزه دهان تمیز شود و بیشترین لذت رو از طعم قهوه برد. علاوه‌بر آب، اکثر مردم دوست دارند قهوه ترک را با یک شیرینی کوچک مثل راحت‌الحلقوم، شکلات یا آب‌نبات میل کنند تا طعم قوی و شدید قهوه متعادل شود. هنگام سرو قهوه ترک، اولین فنجان قهوه به نشانه احترام به بزرگ‌تر مجلس داده می‌شود. باتوجهبه غلیظ‌تر بودن قهوه ترک نسبت‌به قهوه‌های فیلتر شده، معمولا این قهوه بیشتر از یک فنجان نوشیده نمی‌شود. هم‌چنین در فرهنگ ترکی، اضافه کردن شیر یا خامه به این قهوه مرسوم نیست.
فواید سلامتی قهوه ترک؛ آثار مثبت کافئین و آنتی‌اکسیدان‌ها بر بدن
قهوه ترک به دلیل ماهیت فیلتر نشده‌اش سرشار از ترکیبات مفید است. این قهوه آنتی اکسیدان‌های غنی و نسبت‌به روش‌های دیگر کافئین کمتری دارد. از فواید سلامتی قهوه ترک به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
- کمک به به مبارزه با رادیکال‌های آزاد و کاهش آسیب‌های اکسیداتیو و التهاب‌های مرتبط با بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی و سرطان‌ها
- بهبود عملکرد مغز به‌عنوان یک محرک عصبی و تقویت تمرکز، هوشیاری و حافظه
- کاهش خطر دیابت نوع 2 با بهبود حساسیت به انسولین و تنظیم سطح قند خون
- حمایت از سلامت قلب و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته مغزی به دلیل خواص ضد‌التهابی و آنتی‌اکسیدانی قهوه
- تقویت عملکرد دستگاه گوارش با تحریک فعالیت روده و بهبود هضم به‌عنوان یک ملین طبیعی
- کاهش خطر ابتلا به برخی انواع سرطان از جمله سرطان کبد و پروستات
-
مصرف قهوه ترک علاوه‌بر طعم و رایحه خاص، به بهبود سلامت عمومی نیز کمک می‌کند. با این حال، مانند هر ماده غذایی دیگر، مصرف آن باید در حد متعادل و مناسب انجام شود. به‌این‌ترتیب می‌توانید از فواید قهوه ترک به بهترین شکل بهره‌مند شوید.
معروف‌ترین برندهای قهوه ترک در ترکیه و سراسر جهان
برندهای مختلفی در ترکیه در زمینه تولید و عرضه قهوه ترک به بازار فعالیت دارند. این نوشیدنی علاوه‌بر ترکیه، در سایر کشورهای جهان نیز علاقه‌مندان خاص خود را دارد. اگر شما هم از طرفداران قهوه ترک هستید، از برندهای زیر می‌توانید محصول باکیفیت و دلخواهتان را تهیه کنید:
- Kurukahveci Mehmet Efendi: یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین برندهای قهوه ترک است. این برند در سال 1871 تاسیس شد و به‌خاطر قهوه با کیفیت بالا و آسیاب شده بسیار ریزش معروف است. Kurukahveci Mehmet Efendi به‌عنوان یک نام نمادین در صنعت قهوه ترک شناخته می‌شود و قهوه‌های آن در بسیاری از خانه‌ها و قهوه‌خانه‌های ترکیه و حتی خارج از کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- Sultan’s Turkish Coffee: این برند باتوجهبه رویکرد سنتی و استفاده از دانه‌های قهوه با کیفیت بالا، محبوبیت بالایی در ترکیه دارد. Sultan’s Turkish Coffee به‌خاطر طعم و عطر غنی قهوه‌اش شناخته شده است و برای کسانی‌که به دنبال تجربه‌ای اصیل از قهوه ترک هستند، گزینه مناسبی به شمار می‌آید.
- Tchibo: این برند آلمانی، قهوه ترک را نیز به خط تولیدش اضافه کرده است. این برند به خاطر کیفیت بالا و استانداردهای دقیق در تولید شناخته می‌شود و قهوه ترک آن در بسته‌بندی‌های مناسب و با طعم عالی، نظرها را به خود جلب کرده است.
- Kahve Dünyası: یکی از برندهای معتبر و شناخته شده در صنعت قهوه ترک است که در ترکیه به‌عنوان یکی از پیشروان تولید و فروش قهوه شناخته می‌شود. این برند به خاطر کافه‌ها و فروشگاه‌های قهوه‌اش در سطح کشور شهرت و محبوبیت بالایی دارد.
-
این برندها به دلیل کیفیت بالای قهوه‌‌هایی که تولید می‌کنند و پایبندی به روش‌های سنتی تهیه قهوه ترک، بین مصرف‌کنندگان قهوه در ترکیه و سراسر جهان محبوب هستند.
- تقویت سیستم ایمنی و مبارزه با عفونت‌ها و تقویت دفاع طبیعی بدن
سوالات متداول
1.از چه ظرفی برای تهیه قهوه ترک استفاده کنیم؟
برای تهیه قهوه ترک، از ظرف خاصی به نام «جَذوه» یا استفاده می‌شود. این ظرف معمولا از جنس مس، برنج یا استیل ساخته شده است و دسته‌ای بلند برای ریختن راحت قهوه در فنجان دارد.
2.چه درجه آسیابی برای تهیه قهوه ترک مناسب است؟
بهترین درجه آسیاب برای تهیه قهوه ترک آسیاب بسیار ریز (پودر) است. دانه‌های قهوه باید به حدی آسیاب شوند که به‌صورت پودری نرم و یکدست درآیند. این نوع آسیاب به استخراج کامل طعم و عطر قهوه کمک می‌کند و باعث می‌شود که قهوه ترک غلیظ و خوش عطر و طعم باشد.
3.چه نوع دانه‌هایی برای تهیه قهوه ترک بهتر است؟
معمولا از دانه‌های قهوه عربیکا یا ترکیبی از عربیکا و روبوستا برای تهیه قهوه ترک استفاده می‌شود که عطر و طعم مطلوبی را ارائه می‌دهد.
4.آیا می‌توان قهوه ترک را با طعم‌های مختلف درست کرد؟
بله؛ به قهوه ترک می‌توان طعم‌های مختلفی مانند هل، دارچین یا شکلات اضافه کرد. این موضوع باعث ایجاد تنوع در طعم قهوه می‌شود.
5.چرا قهوه ترک باید به آرامی تهیه شود؟
تهیه قهوه ترک باید به آرامی و روی حرارت ملایم انجام شود تا قهوه به آرامی و به‌طور یکنواخت جوش بیاید و طعم و عطر آن به خوبی استخراج شود.
برای تهیه ی قهوه ترک لیانا کلیک کنید
نظر خود را بگذارید